Spedytor pełni kluczową rolę w organizowaniu i koordynowaniu procesów logistycznych. To pasjonujący i satysfakcjonujący zawód, w którym do pokonania jest wiele wyzwań. Spedytor to architekt każdej dużej operacji transportowej. Obowiązki spedytora wymagają rozległej wiedzy, a także odpowiednich cech charakteru, umożliwiających sprawną organizację przewozów. Warto bliżej zapoznać się z tą profesją, która stanowi istotną część branży TSL.
Spedytor – kto to jest i co to jest spedycja – definicja
Praca spedytora to zawód, w którym liczy się umiejętność zarządzania, zdolność podejmowania szybkich decyzji, elastyczność działania oraz perfekcyjna organizacja. Spedytorzy dbają o każdy etap procesu przewozu towarów.
Zadaniem spedytora jest przygotowanie logistyczne transportu i zapewnienie terminowych dostaw. Jego usługi polegają na aranżowaniu przewozów. To on umożliwia przeprowadzenie procesów logistycznych i odpowiada za skuteczną realizację transportu ładunku.
Jaka jest specyfika tego zawodu i kim jest spedytor? Na czym polega jego praca i jakie są obowiązki spedytora? Jak może wyglądać jego kariera? Ile zarabia spedytor i co należy zrobić, aby nim zostać?
Spedycja i spedytor – definicja
Poznawanie zawodu spedytora warto zacząć od zrozumienia istoty samej spedycji. Dobrze też doprecyzować odpowiedź na pytanie: spedytor – kto to jest?
Co to jest spedycja?
Spedycja jest jednym z trzech filarów branży TSL. To kompleksowa działalność związana z zarządzaniem i organizacją procesu transportu towarów na zlecenie. Obejmuje szereg czynności takich jak planowanie, koordynacja oraz monitorowanie przewozu ładunków, w tym załatwianie formalności związanych z procedurami celnymi i ubezpieczeniowymi, gromadzenie niezbędnej dokumentacji transportowej, składowanie towarów czy organizacja załadunków i rozładunków. W procesie spedycji należy uwzględniać obowiązujące przepisy i zasady transportu.
Kto to jest spedytor?
Spedytor to profesjonalista zajmujący się kompleksowym zarządzaniem procesami spedycyjnymi. Głównym zadaniem spedytora jest koordynacja i organizacja przewozu ładunków, interpretacja przepisów związanych z transportem towarów oraz zapewnienie sprawnego przebiegu logistyki, przy wykorzystaniu dostępnych narzędzi logistycznych, w tym zaawansowanych technologii oraz wiedzy branżowej. Mianem spedytora może też być określana firma spedycyjna oferująca i realizująca usługi spedycyjne
Więcej na temat tego, co to jest spedycja, możesz przeczytać we wpisie: Co to jest spedycja – jakie są jej rodzaje i czym się zajmuje?
Spedytor – praca w firmie spedycyjnej
Rola spedytora w branży logistycznej jest nie do przecenienia. Spedytorzy zapewniają sprawny przepływ towarów, planując trasy, dobierając odpowiednie środki transportu, dbając o wszelkie kwestie formalno-prawne i skrupulatne nadzorując każdy etap dostawy. Ich praca jest złożona, wymagająca, ale i niezwykle satysfakcjonująca. Stanowi kluczowy element współczesnej logistyki, gwarantujący bezproblemowe dostarczanie towarów w ustalonym terminie.
Osoby zamierzające pracować jako spedytorzy powinny brać pod uwagę to, że każda firma spedycyjna opracowuje indywidualne rozwiązania w zakresie organizacji pracy i zakresu obowiązków pracownika. Zasadniczo jednak można wyróżnić kilka stanowisk pracy, które odgrywają istotną rolę w zapewnieniu płynnego funkcjonowania całego procesu logistycznego. Najczęściej są to: asystent spedytora, młodszy spedytor, specjalista i starszy specjalista ds. spedycji, a także kierownik zespołu.
Każde z tych stanowisk ma wyznaczone własne zadania i odpowiedzialności. Funkcje te pozwalają firmom spedycyjnym na stworzenie spójnej struktury i gwarantują efektywne zarządzanie procesami logistycznymi.
Zawód spedytora można wykonywać na stanowiskach:
- asystent spedytora
- młodszy spedytor
- specjalista ds. spedycji
- starszy specjalista ds. spedycji
- szef zespołu spedycji
Spedytor międzynarodowy i krajowy – oferowane usługi spedycyjne
Usługi spedycyjne mają różny charakter i można je kategoryzować na przykład ze względu na obszar działania czy zakres wykonywanych czynności. Istnieje spedycja krajowa i spedycja międzynarodowa. Jest też spedycja własna (realizowana w obrębie działalności przedsiębiorstwa) oraz publiczna (realizowana na rzecz innych podmiotów).
Spedytor może zajmować się organizacją przewozu towarów kompleksowo, ale może też specjalizować się w organizacji transportu wybranym środkiem transportu, np. zajmując się tylko spedycją lotniczą, spedycją kolejową, spedycją morską czy spedycją drogową. Spedytorzy sprawują kontrolę nad całym procesem transportu, ale mogą korzystać z pomocy podwykonawców.
Co do zasady spedytor nie dysponuje własnymi środkami transportu. Jego praca kończy się tam, gdzie kończy się organizacja i nadzór nad transportem, a zaczyna realizacja zadania. Zarazem wiele firm spedycyjnych – w tym Jupiter – oprócz usług spedycyjnych oferuje również usługi transportowe, zapewniając w ten sposób kompleksową obsługę przewozu ładunków.
Czym zajmuje się spedytor?
Spedytor zazwyczaj działa na rzecz innych podmiotów. Otrzymuje zlecenia od osób, które pragną, by ich towar został przewieziony z punktu A do punktu B. Dzięki temu zleceniodawca nie musi przejmować się takimi kwestiami jak zawieranie umów przewozowych, ubezpieczenie transportu, odbieranie towarów, składanie dokumentów we właściwym urzędzie czy organizacja odprawy celnej.
Jeśli wykonywane czynności dotyczą jedynie organizacji transportu, jest to spedycja właściwa, określana także jako spedycja czysta. Gdy w ramach usługi podejmowane są także inne, dodatkowe czynności, takie jak awizowanie, realizacja transportu, sprzedaż lub składowanie towaru, taki proces znany jest jako spedycja mieszana.
Niezależnie od zakresu działań, w pracy spedytora liczy się pełne zaangażowanie i profesjonalne podejście do wykonywanych zadań. Przekłada się to na jakość usług firmy spedycyjnej oraz budowanie reputacji solidnego partnera biznesowego.
Obowiązki spedytora – co robi spedytor w firmie transportowej?
Na czym polega praca spedytora w praktyce? Na to, co robi spedytor, duży wpływ ma charakter obsługiwanych przez niego zleceń.
Jeśli organizuje spedycję lotniczą, jego działania są nieco inne niż w przypadku spedytora, który realizuje spedycję morską, spedycję kolejową lub spedycję drogową. Każdy z tych przypadków to różne uwarunkowania, które wpływają na podejmowane działania.
Z kolei spedytor międzynarodowy ma więcej wyzwań niż spedytor krajowy, który nie musi przejmować się organizacją odprawy celnej. Spedytor zajmuje się też organizacją czynności dodatkowych takich jak składowanie przesyłek czy awizowanie i podejmowanie należności za dostarczenie przesyłki.
To, czym spedytor zajmuje się w swojej codziennej pracy, zależy też od zajmowanego stanowiska. Do obowiązków spedytora na niższych stanowiskach należy wypełnianie poleceń przełożonych. Taki pracownik może się też zajmować pozyskiwaniem nowych klientów na giełdach transportowych oraz prowadzić obsługę aktualnych zleceń czy załatwiać formalności związane z odprawami celnymi i sprawami urzędowymi.
Spedytor na wyższych stanowiskach ma większą autonomię, ale też i większą odpowiedzialność. Do jego obowiązków może należeć negocjowanie warunków umowy z klientami, przewoźnikami oraz innymi podmiotami zaangażowanymi w realizację transportu. Specjalista do spraw spedycji może też samodzielnie zajmować się obsługą zleceń.
Z kolei szef zespołu spedytorów będzie musiał umiejętnie zarządzać pracą swoich podwładnych, realizując nie tylko wysokiej jakości usługi spedycyjne, ale i cele sprzedażowe firmy.
Najważniejsze obowiązki spedytora to:
- negocjacje i zawieranie umów spedycji
- organizacja przewozu towarów
- współpraca z firmami świadczącymi usługi przewozowe
- planowanie tras transportu
- wybór optymalnych środków transportu ładunku
- obsługa ubezpieczeniowa przesyłek
- organizacja odprawy celnej
- opracowywanie dokumentacji przewozowej i spedycyjnej
- udzielanie informacji klientom i podmiotom zaangażowanym w realizację zleceń
- rozwiązywanie bieżących problemów logistycznych
Narzędzia wykorzystywane w pracy spedytora
To, jak pracuje spedytor, zależy od charakteru zlecenia, ale w jego działaniach niezwykle dużą rolę pełnią różnego rodzaju narzędzia wspomagające zarządzanie logistyką przewozu towarów.
Systemy informatyczne, takie jak oprogramowanie do zarządzania łańcuchem dostaw (SCM – supply chain management), oprogramowanie do zarządzania magazynem (WMS – warehouse management system) oprogramowanie do zarządzania flotą czy platformy do monitorowania ładunków (systemy TMS – transportation management system), stanowią fundamentalny element codziennej pracy spedytora. Wykorzystując te narzędzia, spedytorzy mogą śledzić trasę przesyłki w czasie rzeczywistym, reagować na ewentualne problemy logistyczne oraz monitorować terminy dostaw.
Ponadto, aplikacje do elektronicznej wymiany dokumentów (systemy EDI – electronic data interchange) ułatwiają przepływ informacji między zaangażowanymi stronom, przyspieszając procesy administracyjne i eliminując potrzebę papierowej dokumentacji.
Wśród narzędzi wykorzystywanych w pracy spedytora znajdują się również specjalistyczne programy do planowania tras, pozwalające optymalizować przewozy pod kątem czasu, kosztów i efektywności. Co więcej, systemy raportowania i analizy danych umożliwiają spedytorom śledzenie wydajności operacyjnej, identyfikację obszarów do usprawnienia oraz podejmowanie strategicznych decyzji mających na celu doskonalenie procesów logistycznych.
Jak zamówić usługi spedytora?
Jeśli ktoś chce skorzystać z usług spedytora, najprościej samemu się z nim skontaktować – na przykład poprzez kontakt telefoniczny i mailowy. Można też wypełnić formularz ofertowy na stronie internetowej wybranego podmiotu.
Inną opcją jest umieszczenie ogłoszenia – szczególnie atrakcyjne w tym kontekście są giełdy transportowe. Spedytor sam się wówczas zgłosi – może nawet kilku, co ułatwi wybór najatrakcyjniejszej oferty. Można też korzystać z rekomendacji oraz przeglądać opinie o spedytorach, wybierając firmę spedycyjną, która ma najlepszą renomę w branży.
Przy składaniu zamówienia należy być gotowym na szczegółowe przedstawienie swoich potrzeb logistycznych, a zwłaszcza określenie rodzaju towaru, jego ilości, terminów oraz innych istotnych szczegółów związanych z transportem.
Zleceniodawca nie powinien dziś mieć żadnego problemu ze znalezieniem firm zajmujących się spedycją. W zakresie spedycji w Polsce i w Europie zachęcamy zresztą do skorzystania z usług Jupiter. Możemy podjąć się realizacji każdego zlecenia spedycyjnego!
Cechy spedytora
Ze względu na to, czym zajmuje się spedytor, pewne cechy charakteru oraz umiejętności są preferowane w tym zawodzie. Dobry spedytor musi być sumienny, dobrze zorganizowany i konsekwentny. Przydaje mu się zdolność analitycznego myślenia i spostrzegawczość.
Spedytor pracuje z klientem oraz kontaktuje się z wieloma osobami, które realizują wskazane przez niego zadania. Musi być zatem gotowy do pracy w zespole. Dobrze, gdy jest pewny siebie, otwarty na innych i ma łatwość w nawiązywaniu kontaktów. Jeśli pracuje jako spedytor międzynarodowy, powinien znać języki obce. Dobry spedytor to także dobry negocjator.
Osoba pracująca w tym zawodzie powinna też być odporna na stres. Ta cecha w pracy spedytora jest szczególnie ważna – w tym zawodzie często pracuje się pod presją czasu. Liczy się też sprawne wykonanie zadania zgodnie z założonym planem, a zawsze przecież coś może pójść nie tak – to zaś dodatkowo obciąża psychikę. Spedytor powinien umieć sobie z tym radzić.
Równie ważna jest chęć do stałego rozwoju. TSL to obszar, który dynamicznie się rozwija. Nowe technologie w branży spedycyjnej zmieniają ten zawód, wymuszając konieczność przystosowania się do nowych wymagań rynku. Przykładowo, tu też – tak jak w innych dziedzinach – pojawiają się nowoczesne rozwiązania informatyczne, które trzeba poznawać i których trzeba się uczyć. Dobry spedytor jest gotowy na takie wyzwania.
Cechy dobrego spedytora:
- odporność na stres
- spostrzegawczość
- cierpliwość
- odpowiedzialność
- komunikatywność
- znajomość języków obcych
- dobra organizacja
- umiejętności analityczne
- umiejętność pracy zespołowej
- umiejętność pracy pod presją czasu
- umiejętność podejmowania decyzji
- wyczucie rynku i doświadczenie zawodowe
Spedytor – zarobki i kariera zawodowa
Na zarobki spedytora wpływa wiele czynników. Istotną rolę odgrywa staż pracy – im większe doświadczenie, tym zazwyczaj wyższe wynagrodzenie. Podobnie jeśli chodzi o wykształcenie – osoby posiadające dodatkowe kwalifikacje lub specjalistyczne wykształcenie mogą liczyć na lepsze propozycje finansowe. Duże znaczenie ma stanowisko pracy oraz zakres obowiązków spedytora – szef zespołu będzie zarabiał więcej niż młodszy spedytor.
Istotny wpływ na wysokość wypłaty ma także rozmiar przedsiębiorstwa. Większe firmy spedycyjne mogą zaoferować pracownikom lepsze warunki finansowe. Różnice w charakterze zleceń (np. krajowe lub międzynarodowe) również wpływają na wysokość płac – zazwyczaj przewozy międzynarodowe są bardziej złożone i mogą wiązać się z wyższymi zarobkami. Na warunki płacowe wpływają również takie kwestie jak miejsce zamieszkania – w dużych miastach można liczyć na wyższe płace niż w mniejszych ośrodkach.
Ile zarabia spedytor konkretnie? Ze względu na inflację, wzrosty płac i zależność wynagrodzenia od stanowiska trudno wskazać aktualne liczby, ale jest to od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. Według serwisu wynagrodzenia.pl mediana w tym zawodzie na koniec roku 2023 to 6200 zł brutto.
Jak zostać spedytorem?
Dla osób, które zastanawiają się, jak zostać spedytorem, istnieje kilka ścieżek rozwoju. Jedną z opcji jest kurs spedytora, ukończenie studiów na kierunku logistyka z odpowiednią specjalizacją lub ukończenie technikum lub liceum i zdanie egzaminu zawodowego uprawniającego do posiadania tytułu: technik spedytor.
Można również dołączyć do zespołu jako asystent lub młodszy spedytor, zdobywając praktyczne doświadczenie w branży. Zadania spedytora nie wymagają formalnego wykształcenia kierunkowego, choć ułatwia ono otrzymanie pracy.
Warto przy tym podkreślić, że najszybszą opcją przyswojenia wiedzy jest praktyka. Nawet osoby, które mają za sobą kurs spedytora czy ukończone studia, powinny się przygotować na to, że w pracy spedytora stale będą pojawiać się nowe wyzwania, które wymagają ciągłego uczenia się, samodoskonalenia i dostosowywania się do nowych trendów, procedur i przepisów oraz zmian w branży logistycznej.
